ลูกปืนล้อ (Wheel Bearing)

โดย คุณจิตติ กิตติวิศิษฏ์ jittik@mozart.inet.co.th

ลูกปืนล้อคือชิ้นส่วนที่ใช้ลดความฝืดและแรงเสียดทาน ระหว่างแกนของดุมล้อที่สอดเข้ามาในเสื้อดุมล้อ ซึ่งติดอยู่กับส่วนปลายของช็อคแอบซอร์บเบอร์ มีลักษณะเป็นตลับวงแหวนโลหะทรงกระบอกซ้อนกัน โดยเมื่อประกอบเข้าที่เข้าทางแล้ว วงแหวนวงนอกจะอยู่ติดกับเสื้อดุมล้อ วงแหวนวงในอยู่ติดกับแกนของดุมล้อ ที่ผิวสัมผัสของวงแหวนวงในกับวงนอก จะมีรางตามเส้นรอบวง และในรางนี้จะมีเม็ดลูกเหล็กกลมๆ หลายสิบเม็ด ที่กลิ้งได้คล่องแคล่วยิ่งกว่าลูกบิลเลียดทาน้ำมันหมู เรียงอยู่เป็นแถว เพื่อทำให้วงแหวนวงใน สามารถหมุนรอบตัวเอง อยู่ภายในวงแหวนวงนอกได้โดยสะดวก และมีความฝืดน้อยที่สุด เม็ดลูกเหล็กกลมๆ เหล่านี้เองที่เรียกกันว่าลูกปืน เพราะสารรูปมันดูคล้ายๆ กับ ลูกปืนแก๊ปสมัยคุณปู่ หรือเม็ดกระสุนลูกปรายของปืนลูกซอง ชนิดที่ยิงตูมหนึ่งออกไปบานเป็นกระด้งพร้อมกันทีเดียวหลายๆ สิบเม็ด แบบเล่นเป่าถั่วเขียวจากหลอดดูดน้ำไล่ยิงกันจนหัวหูแดง ในสมัยเด็ก ๆ

เมื่อล้อหมุนในขณะที่รถวิ่ง วงแหวนวงในซึ่งอยู่ติดกับแกนดุมล้อ ก็จะหมุนไปตามดุมล้อ ในขณะที่วงแหวนวงนอก ซึ่งอยู่ติดกับเสื้อดุมล้ออยู่นิ่งๆ การรับน้ำหนักของตัวรถ และการเสียดสีระหว่างวงแหวนทั้งสองนี้ กระทำผ่านเม็ดลูกปืนที่กลิ้งขลุกขลิกอยู่ในรางตรงกลาง ระหว่างวงแหวน ถ้าสภาพของเม็ดลูกปืนยังกลมเกลี้ยงอยู่โดยสมบูรณ์ และมีขนาดที่ยังไม่สึกหรอเกินไปกว่า ค่าที่ผู้ออกแบบได้คำนวณไว้ การหมุนของล้อก็จะเป็นไปได้อย่างคล่องแคล่ว โดยไม่มีเสียงของการเสียดสี หรือเสียงของการสะดุดระหว่างโลหะกับโลหะเกิดขึ้นจนดังผิดปกติ

เมื่อใช้งานไปเรื่อยๆ การสึกหรอของเม็ดลูกปืนและผิวรางลูกปืนก็จะค่อยๆ เกิดขึ้น ตามเวรกรรมในชาติปางก่อน ว่าในชาตินี้ น้ำหน้าอย่างคุณ จะต้องก้มหน้าก้มตาขับรถ ผ่านสภาพผิวถนน ที่มันทะลุ่มปุ่มปูมากน้อยเพียงใด การขับขี่ผ่านพื้นผิวขรุขระอย่างต่อเนื่องเป็นเวลานาน หรือการไม่ค่อยบันยะบันยังความเร็วตามคอสะพาน หรือทางข้ามรางรถไฟ ล้วนแล้วแต่เป็นการกระทำทารุณกรรมต่อเม็ดลูกปืนและผิวรางลูกปืน ทีละเล็กทีละน้อย ในทำนอง "น้ำหยดลงหิน ทุกวันหินมันยังกร่อน ..." และเมื่อมัน "กร่อน" ได้ที่ ก็จะเริ่มเกิดเสียงอันไม่พึงปราถนาดังขึ้นจากล้อ ตามความเร็วของการหมุน โดยอาจจะเป็นเสียงเอี๊ยดอ๊าดหรือคล่อกแคล่ก กึกๆ กักๆ ก็แล้วแต่ว่ามันจะ "กร่อน" มากหรือน้อย

Front_Axial_Bearing

ถ้าคุณขับรถอยู่ดีๆ แล้วก็มีเสียงผิดปกติที่ดูเหมือนว่า จะดังมาจากล้อ และคุณสงสัยว่าอาจจะเกิดขึ้นจากอากา รชำรุดของลูกปืนล้อหรือไม่ วิธีตรวจสอบง่ายๆ ก็คือให้ทดลองจอดรถ ใส่เกียร์ว่างแล้วเร่งเครื่องที่รอบสูงๆ ดูว่าเสียงผิดปกติที่ว่ายังดังอยู่หรือไม่ ถ้ายังดังอยู่ ก็แสดงว่าเสียงนั้นไม่ได้เกิดขึ้นจากการชำรุด ของลูกปืนล้อ เพราะในขณะนั้นล้อรถของคุณไม่ได้หมุน แต่ถ้าเสียงนั้นเงียบหายไป และเกิดขึ้นใหม่อีกครั้งตาม การหมุนของล้อเมื่อคุณออกรถ แถมยังแปรผันตามความเร็วของรถอีกด้วย อย่างนี้อาการก็ส่อแววค่อนข้างชัด เมื่อรู้แน่ๆ ว่าลูกปืนล้อของรถของคุณชำรุด ก็โน่นครับ ไปโน่นเลย ร้านอะหลั่ย !!! มัวแต่มานั่ง On Line ตาแป๋วอยู่ อาการ ( ชำรุด ) มันไม่หายเองแบบเป็นหวัดหรอก ก่อนจะไปก็ตรวจสอบให้แน่ชัดเสียก่อนว่า มันดังมาจากล้อหน้าหรือล้อหลัง เพราะใช้อะหลั่ยไม่เหมือนกัน และเมื่อเปลี่ยนเสร็จแล้ว อยู่ว่างๆ ไม่มีอะไรทำ จะเอาลูกปืนล้ออันเก่าที่ชำรุดแล้วออกมางัดเล่น เพื่อดูหน้าตาลูกปืนเม็ดที่มันชำรุดเป็นรอยก็ได้ ไม่ต้องกลัวอันตรายหรอกว่ามันจะลั่นเปรี้ยงปร้าง ทะลุพุงกะทิ อย่างลูกปืน .45 ที่เขาใช้ไล่ยิงกันในหนังบู๊